Tinea Nedir?

Tinea, mantarların neden olduğu bir grup enfeksiyona verilen addır. Halk arasında mantar enfeksiyonları olarak bilinirler. Genellikle ciddi seyirli değildirler. Ciddi seyirli olmamaları rahatsız edici olmayacakları anlamış taşımaz. Bazı durumlarda ciddi derecede rahatsız edebilirler.
Deride ortaya çıktıklarında cilt etrafında kırmızı-pembe bir halka şeklinde döküntü oluşturur. Bu sayfada tinea türlerini detaylıca inceleyeceğiz. En sık bilinen tinea türleri tinea pedis, tinea unguium, tinea kruris, tinea korporis ve tinea versikolor dur. Tinea enfeksiyonunun tedavisi mantarın bulunduğu yere bağlı olarak değişiklikler içerir. Biindiği üzere çoğu mantar ilacı anti fungal ilaçlarla tedavi edilebilmektedir. Enfeksiyon çok ciddi düzeyde ise oral yoldan kullanılan anti fungal ilaçlar gerekebilir. Tedavi süresi yine mantar enfeksiyonunun şiddetine süresine ve türüne bağlı olarak farklılık gösterir. Tinea enfeksiyonunu önlemek için ise kişisel hijyen en önemli basamaktır. Duş aldıktan sonra vücudun bütün bölgelerini iyice kurulayın. Temiz ayakkabı ve pamuklu çoraplar giyin. Kıyafetlerinizi günlük olarak değiştirin. Haydi şimdi hep beraber tinea çeşitlerini inceleyelim.

Tinea Çeşitleri Nelerdir?

Tinea Versicolor Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tanısı ve Tedavisi


Tinea versicolor veya tinea versikolor olarak bilinen bu hastalık dermatofitler nedeniyle ortaya çıkar. Fungus Malassezia diye bilinen bir maya türü normalde derinin üstünde bulunmaktadır. Herhangi bir zararı yoktur. Ancak çok önemli bir görevi vardır. Malassezia fungusu derinizi enfeksiyon kapmasını engeller ve korur. Vücuttaki hücrelerle simbiyotik bir yaşam sürmektedir. Yani birbirlerini destekleyen ve karşılıklı faydaları bulunan bir ilişki durumudur.

Bazen, bu fungus kontrol dışı büyüyerek derinin normal rengini ve pigmentasyonunu bozabilir. Böyle durumlarda derinin üstünde açık veya koyu renkli lekeler oluşmaktadır. Bu durum bulaşıcı değildir ve tinea versicolor olarak adlandırılmaktadır. Sonuçta, Malassezia fungusunun enfeksiyona neden olup, bağışıklık sisteminin baskılandığı bir durum ortaya çıkmaktadır.

Tinea versicolor neden olur?

Malssezia fungusunun kontrol dışı büyümesiyle oluşan bu durumun doktorlar tarafından da nedeni tam bilinmektedir. Ancak bazı durumların buna ortam hazırladığı düşünülmektedir. 
Tinea versicolor ile ilgili görseli dikkatlice inceleyiniz.

Sıcak ve nemli havalar, aşırı terleme, yağlı deri, zayıflamış bağışıklık sistemi ya da hormonal değişiklikler enfeksiyona zemin hazırlamaktadır. Tinea versicolor her etnik gruba mensup kişilerde olabilir. Çoğunlukla adolasan ve genç yetişkinlerde yaygındır.

Tinea versicolor’ın semptomları nelerdir?

Renksiz lekeler karakterize olan tinea versicolor, görüldüğü zaman kolayca tanınmaktadır. Genelde, kollarda, göğüs, boyun ve sırt bölgesinde görülmektedir. Bu lekeler, çoğunlukla renksiz olup bazen koyu renkle de görülebilir. Bunlara ek pembe, kırmızı, kahverengi veya ten renginde lekeler de olabilir. Kuru ve kaşıntılıdırlar. Serin ve nemi az alan havalarda kendiliğinden yok olurlar. Koyu ten rengine sahip kişilerde hipopigmentasyon durumu olabilir. Bazı durumlarda da tam tersi olarak hiperpigmentasyon olabilir. Bazen de, tinea versicolor durumu oluşmasına rağmen kişide herhangi bir deri değişikliği gözlenmemektedir.
Tinea versikolor tanısı konulurken mutlaka benzer cilt hastalıkları ekarte edilmelidir.

Tinea versicolor’a benzer durumlarda (vitiligo) deride oluşabilecek benzer değişikliklerde kolayca karışırlar. Ancak yine de ayırt etmek zor değildir. Vitiligo, derinin bütünlüğünü bozmaz, genelde parmak, bilek, koltuk altları, ağız, gözler ve kasıl bölgesinde görülmektedir. Oluşan lekeler simetrik yapıdadır.

“Pityriasis rosea” diye adlandırılan gül hastalığı olarak bilinen bu hastalık tinea versicolora benzer özellik göstermektedir. İsilik tarzı döküntülerin habercisi olan önce tek pullu leke ile karakterize olup, asıl döküntülerin birkaç gün veya hafta öncesinden kendini gösterir. Sırt bölgesinde “Christmas tree” diye adlandırılan çam ağacı görüntüsü tipiktir. Bu hastalık, tine versicolor gibi ne bulaşıcı ne de zararlıdır.

Tinea versicolor tanısı nasıl konur?

Doktorunuz oluşan lekelere iyi bir gözlem ile rahatça tanı koyacaktır. Eğer tanı bakarak anlaşılmadı durumlarda ise deri üstünden alınan örnek ile laboratuvara gönderilir ve mikroskop altında incelenir. 
Tine versikolor cilt doktoru tarafından wood lambası altında incelenir ve tanıya gidilir.

Deriye bakarken ise “wood’s lamp” diye bilinen özel bir ışık altında gözlemlenir. UV türevi olan bu ışık deriye 4-5 inç uzaklıktan bakılarak eğer bir fungus varsa sarı veya yeşil gözükür.

Tinea versicolor nasıl tedavi edilir? 

Semptomların ciddi olmadığı durumlarda evde tedavi önerilir. OTC antifungal kremler ve şampuanlar enfeksiyonun tedavisi için etkili olacaktır. Kremlere örnek olarak; klotrimazol (Lotrimin AF, Mycelex), mikanazol (Monistat, M-Zole), selenyum sülfit (Selsun Blue şampuan) ve terbinafin (Lamisil) verilebilir. Direk derinin üzerine uygulanan topikal kremlere örnek olarak ise; Siklopiroks (Laproks, Penlak), Ketakonazol (Ekstina, Nizoral) verilebilir. Oral alınabilecek antifungal ilaçlara örnek olarak; Flukonazol (Diflukan), İtrakonazol (Onmel, Sporanoks) ve ketokanazol verilebilir.

Bu tinea konusu ile ilgili merak ettiğiniz tüm hususları konunun alt tarafından yorum bölümüne yazabilirsiniz. Hepsini teker teker okuyacak ve elimden geldiğince cevaplamaya çalışacağım.

Yorumlar

Yorum Gönder

Peki Tinea Enfeksiyonları Bulaşıcı mıdır?

Tinea tipleri son derece bulaşıcı mantarların neden olduğu deri enfeksiyonlarıdır. En sık etkilenen bölgeler; ayak, kasık, baş, meme altı gibi alanları kapsamaktadır. Tinea enfeksiyonları deriden deriye direkt kontak veya dolaylı yoldan ortak kullanılan eşyalar (havlu, çorap, ayakkabı, tarak vs.) nedeniyle bulaşmaya yatkınlık sağlanabilmektedir. Tinea enfeksiyonları aynı zamanda “ringworm” olarak da bilinmektedir. Nedeni; oluşan lezyonlar yüzük görünümlü deriden kabarık merkezi temiz alandan oluşmuş lezyonlardan oluştuğu için görünüm itibari ile “ringworm” yani solucan diye adlandırılmaktadır.

Tinea’ların sporcu ayağı yani tinea pedis olarak bilinen ayak mantarı, Jock kaşıntısı yani tinea cruris olarak bilinen kasık mantarı, kafa derisinin saç kurdu yani tinea kapit olarak bilinen baş mantarı (sık olarak çocuklar etkilenir), vücudu genel kaplayan mantar enfeksiyonu yani tinea corporis olarak da bilinen vücut mantarı, tırnak enfeksiyonu (onikomikoz) yani tinea unguium olarak bilinen ayak parmağı veya parmak tırnaklarının mantarı gibi tipleri mevcuttur.

Tinea enfeksiyonları, kaşıntı ve batma, halka şeklinde olan kırmızı pullu döküntü, ayak parmak boşluklarında çatlama, soyulma, su kabarcıkları, tırnakların sarı veya beyaz renk değişikliği, kafa derisi üzerinde lekeler gibi semptomlar verebilir.

Tinea'nın bulaşıcı olduğunu unutmamak önemlidir. Sıcak ve ıslak ortamlar, tinea enfeksiyonlarının gelişmesine katkıda bulunur. Tinea enfeksiyonunu önlemek için verilebilecek öneriler şunlardır; yıkandıktan sonra, özellikle ayak parmakları ve deri kıvrımları arasında cildi iyice kurulamak, cildi mümkün olduğunca havaya maruz bırakmak, sentetik yerine pamuklu çorap giymek, aşırı terlemeyi kontrol etmek için antiperspiranlar kullanmak, yüzme havuzlarına, soyunma odalarına, spor salonlarına ve diğer ortak alanlarda ortak kullanım alanlarına dikket etmek yalın ayak gezmemek gibi önlemler alınabilir.

Ayrıca antifungal kremler ile tinea enfeksiyonlarını tedavi etmek mümkündür. Ancak enfekte bölgelere dokunduktan sonra elleri yıkamak, ortak havlu, çorap, ayakkabı, tarak gibi eşyaları paylaşmamak alınacak diğer önlemler arasında bulunabilir. Öte yandan örneğin; eğer tinea pedis (sporcu ayağı mantarı) varsa yalınayak dolaşmamak gerekir. Mantar enfeksiyonun olduğu bölgeleri nemli ve ıslak tutmamak gerekir. Her daim kuru ve temiz olması gerekir.