Tinea Nedir?

Tinea, mantarların neden olduğu bir grup enfeksiyona verilen addır. Halk arasında mantar enfeksiyonları olarak bilinirler. Genellikle ciddi seyirli değildirler. Ciddi seyirli olmamaları rahatsız edici olmayacakları anlamış taşımaz. Bazı durumlarda ciddi derecede rahatsız edebilirler.
Deride ortaya çıktıklarında cilt etrafında kırmızı-pembe bir halka şeklinde döküntü oluşturur. Bu sayfada tinea türlerini detaylıca inceleyeceğiz. En sık bilinen tinea türleri tinea pedis, tinea unguium, tinea kruris, tinea korporis ve tinea versikolor dur. Tinea enfeksiyonunun tedavisi mantarın bulunduğu yere bağlı olarak değişiklikler içerir. Biindiği üzere çoğu mantar ilacı anti fungal ilaçlarla tedavi edilebilmektedir. Enfeksiyon çok ciddi düzeyde ise oral yoldan kullanılan anti fungal ilaçlar gerekebilir. Tedavi süresi yine mantar enfeksiyonunun şiddetine süresine ve türüne bağlı olarak farklılık gösterir. Tinea enfeksiyonunu önlemek için ise kişisel hijyen en önemli basamaktır. Duş aldıktan sonra vücudun bütün bölgelerini iyice kurulayın. Temiz ayakkabı ve pamuklu çoraplar giyin. Kıyafetlerinizi günlük olarak değiştirin. Haydi şimdi hep beraber tinea çeşitlerini inceleyelim.

Tinea Çeşitleri Nelerdir?

Tinea Pedis Nedir? Belirtileri, Nedenleri, Tanısı ve Tedavisi


Tinea pedis (Atlet Ayağı) nedir? 

Bulaşıcı fungal enfeksiyonu sonucu oluşan daha çok ayakları etkileyen bir durumdur. Ayak tırnakları ve ellere de yayılım gösterebilir. Atlet ayağı denmesinin nedeni daha çok sporcularda görüldüğü içindir. Bakıldığı zaman çok ciddi bir durum olmamasına rağmen çok zor iyileşen bir durumdur. Eğer diabet veya zayıf bir bağışıklık sistemine sahipseniz de bu durum oluşmaması için doktorunuza danışmanız gerekebilir.
Tinea pedis halk arasında atlet ayağı olarak bilinir.

Tine Pedis neden olur?

Atlet ayağı, enfekte olmuş bireyle direk temasta ya da fungus ile kontamine olmuş herhangi bir yüzeye dokunarak ta enfekte olabilirsiniz. Funguslar daha çok sıcak ve nemli alanları tercih eder. Bu yüzden sıklıkla banyo, soyunma odaları ve yüzme havuzların çevresinde rastlanmaktadır. Aslına herkes enfekte olmak için risk grubunda yer alır. Ancak bazı davranış özellikleri enfekte olmamız için daha bir risklidir. Örneğin, halk açık alanlarda, yüzme havuzu çevresinde ya da soyunma odalarında çıplak ayakla gezmek risk grubuna girer. Başkalarının ayakkabılarını, çoraplarını giymek gibi alışkanlıklar riski olasılığını artırmaktadır.

Tinea Pedis Semptomları nelerdir?

Bakıldığında birçok semptom mevcuttur. Bunlardan bazıları; kaşınma, sızlama, yanma gibi olanlardır. Su toplama durumu görülebilir. Rengi bozulmuş, kalınlaşmış tırnaklar oluşabilir.
Tinea Pedis ender görülen bir fungal enfeksiyondur.

Tinia Pedis Tanısı nasıl konur?

Doktorunuz tanıyı semptomların varlığına göre koyabilir. Ya da oluşan semptomların olası bir fungal enfeksiyon kaynaklı mı? Olup olmadığından emin olmak için deri testi yaparak tanıya ulaşabilir. Bunun için ise en sık kullanılan test ise “skin lesion potassium hydroxide (KOH) exam” dır. Derinin üzerinden ufak bir örnek alarak potasyum hidroksit (KOH) içerisine koyar. KOH normal hücreleri yıkar ve yok eder. Geriye kalan hücreler ise fungal olup mikroskop altında bakılması daha kolaydır.

Tinea Pedis nasıl tedavi edilir?

Atlet ayağı dediğimiz durum “over the counter” (OTC) dediğimiz topikal antifungal ilaçlar ile tedavisi mümkündür. Eğer OTC ilaçları ile tedavide yanıt alınamazsa o zaman doktorunuz topikal veya oral güçlendirilmiş antifungal tedavisi önerilir.  OTC medikasyonları arasında; miconazole (Desenex), terbinafine (Lamisil AT), clotrimazole ( Lotrimin AF), butenafine (Lotrimin Ultra) ve tolnaftate (Tinactin) olarak mevcuttur. 

Ayrıca doktorunuz yazabileceği diğer ilaçlar arasında ise; oral antifungal ilaçlar arasında olan itraconazole (Sporanox), flucanazole (Diflucan), topikal steroidler ( ağrıyı azaltmak için), oral antibiotikler ( eğer su toplamış alanlarda bakteriyel enfeksiyon olmuşsa) olabilir. Bunların dışında evde kendimizin yapabilecekleri arasında olan ayakların tuzlu suya sokulması veya dilute edilmiş sirkenin içine konulması oluşan su toplamalarının geçmesini ve enfekte olmamasını sağlayacaktır. 
Tinea Pedis ilaçlarla tedavi edilebilen bir enfeksiyondur.
Korunma yöntemleri olarak ise; ayaklarınızı her gün sabunla yıkayıp kurulamanız önerilmektedir. Fungusları öldürmek için suyun sıcaklığı 60°C veya daha fazla olmalıdır. Ayrıca bu yıkamaya OTC ilaçları ile kombineli kullanmanız uzmanlar tarafından önerilmektedir. Bunun dışında gündelik hayatta giydiğiniz ayakkabılar dezenfektant spreyleri ile temizlemeniz önerilir.

Alternatif terapiler arasında, “Melaleuca alternifolia” diye bilinen çağ ağacı yağı atlet ayak için kullanılmış olup olumlu yanıt alınmıştır. 2002 Ağustos ayında “Australian Journal of Dermatology” tarafından yapılan çalışmada çağ ağacı yağının %50 solüsyonu deneye katılanların %64’ünde başarılı sonuç vermiştir.
Merak ettiklerinizi konu alt tarafındaki yorum bölümüne yazınız. Cevap vereceğim.

Bu tinea konusu ile ilgili merak ettiğiniz tüm hususları konunun alt tarafından yorum bölümüne yazabilirsiniz. Hepsini teker teker okuyacak ve elimden geldiğince cevaplamaya çalışacağım.

Yorumlar

Peki Tinea Enfeksiyonları Bulaşıcı mıdır?

Tinea tipleri son derece bulaşıcı mantarların neden olduğu deri enfeksiyonlarıdır. En sık etkilenen bölgeler; ayak, kasık, baş, meme altı gibi alanları kapsamaktadır. Tinea enfeksiyonları deriden deriye direkt kontak veya dolaylı yoldan ortak kullanılan eşyalar (havlu, çorap, ayakkabı, tarak vs.) nedeniyle bulaşmaya yatkınlık sağlanabilmektedir. Tinea enfeksiyonları aynı zamanda “ringworm” olarak da bilinmektedir. Nedeni; oluşan lezyonlar yüzük görünümlü deriden kabarık merkezi temiz alandan oluşmuş lezyonlardan oluştuğu için görünüm itibari ile “ringworm” yani solucan diye adlandırılmaktadır.

Tinea’ların sporcu ayağı yani tinea pedis olarak bilinen ayak mantarı, Jock kaşıntısı yani tinea cruris olarak bilinen kasık mantarı, kafa derisinin saç kurdu yani tinea kapit olarak bilinen baş mantarı (sık olarak çocuklar etkilenir), vücudu genel kaplayan mantar enfeksiyonu yani tinea corporis olarak da bilinen vücut mantarı, tırnak enfeksiyonu (onikomikoz) yani tinea unguium olarak bilinen ayak parmağı veya parmak tırnaklarının mantarı gibi tipleri mevcuttur.

Tinea enfeksiyonları, kaşıntı ve batma, halka şeklinde olan kırmızı pullu döküntü, ayak parmak boşluklarında çatlama, soyulma, su kabarcıkları, tırnakların sarı veya beyaz renk değişikliği, kafa derisi üzerinde lekeler gibi semptomlar verebilir.

Tinea'nın bulaşıcı olduğunu unutmamak önemlidir. Sıcak ve ıslak ortamlar, tinea enfeksiyonlarının gelişmesine katkıda bulunur. Tinea enfeksiyonunu önlemek için verilebilecek öneriler şunlardır; yıkandıktan sonra, özellikle ayak parmakları ve deri kıvrımları arasında cildi iyice kurulamak, cildi mümkün olduğunca havaya maruz bırakmak, sentetik yerine pamuklu çorap giymek, aşırı terlemeyi kontrol etmek için antiperspiranlar kullanmak, yüzme havuzlarına, soyunma odalarına, spor salonlarına ve diğer ortak alanlarda ortak kullanım alanlarına dikket etmek yalın ayak gezmemek gibi önlemler alınabilir.

Ayrıca antifungal kremler ile tinea enfeksiyonlarını tedavi etmek mümkündür. Ancak enfekte bölgelere dokunduktan sonra elleri yıkamak, ortak havlu, çorap, ayakkabı, tarak gibi eşyaları paylaşmamak alınacak diğer önlemler arasında bulunabilir. Öte yandan örneğin; eğer tinea pedis (sporcu ayağı mantarı) varsa yalınayak dolaşmamak gerekir. Mantar enfeksiyonun olduğu bölgeleri nemli ve ıslak tutmamak gerekir. Her daim kuru ve temiz olması gerekir.